Rerum Novarum: teveel mensen met zorgnoden blijven in de kou

Op Hemelvaartdag viert de christelijke werknemersbeweging Rerum Novarum. De wortels van deze feestdag gaan meer dan 100 jaar terug, toen sociale vernieuwing nodig was om tot een meer gelijke, rechtvaardige en zorgzame samenleving te komen. Anno 2020 is Rerum Novarum voor algemeen directeur Ann Demeulemeester een perfecte dag om op te roepen dat het finale doel nog niet bereikt is. Teveel mensen ontberen zorg en ondersteuning.

Als er iets is dat de coronacrisis ons leert, dan is het dat zorg dragen voor elkaar de basis is van alles. We zagen de afgelopen maanden in Vlaanderen heel veel solidariteit tegen ‘de gemeenschappelijke vijand’. Samen sterk. Laat ons in de ‘nieuwe tijden’ de klik maken dat zoiets ook mogelijk is zonder de dreigende adem van virussen in onze nek. Samen sterker, ook als het goed gaat. En vooral: laat ons er voor zorgen dat het dan voor iedereen beter gaat, met de meest kwetsbaren als prioriteit. We mogen immers niet blind zijn: de mensen die het al moeilijk hadden, worden het hardst geraakt door de coronacrisis. Vaak zijn dat ouderen, mensen met een chronische aandoening of mensen in kansarmoede. Hun aantal zal de komende jaren ook alleen maar toenemen.

De zorgverleners worden nu de nieuwe helden genoemd. En dat is terecht. Want de thuiszorg heeft het tijdens deze coronacrisis schitterend gedaan. Klanten zijn op een veilige en zorgzame manier verzorgd in hun bubbel en kregen veel advies over preventie, hygiëne en veiligheid. Een goede manier om de verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Het regelmatige bezoek van hun verzorgende of huishoudhulp deed de mensen ook mentaal enorm veel deugd. Thuiszorgwerkers waren dus vooral een steun op emotioneel en psychosociaal vlak.

Maar de zorg- en welzijnssector werkte altijd al super hard. Ook toen er van Covid-19 nog lang geen sprake was. De afgelopen jaren hebben we steeds meer gedaan, met steeds minder middelen. In de thuiszorg helpen we veel meer mensen als vroeger, maar de “zorgtijd” is daardoor steeds korter geworden. Tegelijk helpen we veel meer mensen met zware of chronische zorgnoden die er bewust voor kiezen om thuis te blijven wonen. Voor veel mensen neemt deze zorg een te grote hap uit hun beperkt inkomen. Waardoor ze noodzakelijke zorg gaan uitstellen.

Deze evolutie zal door de coronacrisis verder versneld worden. Met als gevolg dat de vraag naar betaalbare gezinszorg sterk zal toenemen. Er is berekend dat de hoeveelheid gezinszorg de komende jaren met 4% moet stijgen om de huidige noden maar een beetje bij te benen. Dan hebben we het nog niet over de mensen die niet bereikt worden en waarvoor extra inspanningen nodig zijn. De vorige regering had in de meerjarenbegroting jaarlijks 2,5% uitbreiding (van gezinszorguren) ingeschreven. Deze regering heeft bij haar aantreden de groei geschrapt: zomaar eventjes 55 miljoen euro zal de volgende 4 jaar niet verder in de thuiszorg worden geïnvesteerd.

Als we willen vermijden dat ook in de thuiszorg wachtlijsten ontstaan, als we niet willen dat mensen in onwaardige omstandigheden moeten leven omdat ze onvoldoende zorg krijgen, als we de toename van het aantal depressies door isolement en eenzaamheid willen tegengaan: dan moet de besparingspolitiek in de thuiszorg nù gekeerd worden! Het is zeker dat de bevolking hier volledig achter staat. Want Vlaanderen weet – zeker sinds de coronacrisis - hoe groot de nood aan goede, betaalbare thuiszorg is.